Luisteren — Guru Nanak

‘Luisteren’: ook zo kan men de essentie van religie en mystiek — begrepen als een grote verdieping ervan — omschrijven. Het is ten diepste een kwestie van luisteren, diep-luisteren! Heel mooi beschrijft de ‘Bijbel’ van de Sikhs, de Adi Granth of Shri Guru Granth Sahib, dit luisteren, als ingeoefende praktijk van vele, herhaalde akten, en als diepere houding die daaruit resulteert.

Meditatie als luisteren, luisteren als meditatie. Wie niet luistert tijdens zijn meditatie, mediteert niet echt; wie vaak luistert, ook al mediteert hij niet, zit ook okee. Uiteindelijk komt het neer op een geheel je bewustzijn en houding en handelen transformerende aandacht voor… alles, in zijn laatste, ‘religieuze’ diepte. Die aandacht kan met het beeld van het kijken, of voelen, of aanraken uitgedrukt worden, maar zeker ook met dat van het luisteren. Ook in de joods-christelijke Bijbel staat dit luisteren centraal.

In de eerste strofe van een hymne uit de Adi Granth worden de religieuze ‘specialisten’ als (diep) luisterend voorgesteld, maar ook de kosmos! Wie luistert overwint zelfs de dood:

Luisterend – de Siddhas, de geestelijke leraren, de heroïsche strijders, de yogameesters. Luisterend – de aarde, haar dragende zuilen en de ether. Luisterend – de oceanen, de landen van de wereld en de gebieden van de onderwereld. Luisterend – de Dood kan je niet eens aantasten. O Nanak, de getrouwen zijn altijd diep zalig. Luisterend – dood en zonde zijn uitgewist. 1

In de tweede strofe luisteren de traditionele goden van het hindoeïsme zowaar, maar ook ruwe, eenvoudige mensen. Met name de heilige Geschriften van de religies ‘luisteren’:

Luisterend – Shiva, Brahma en Indra. Luisterend – zelfs onbehouwen mensen prijzen Hem. Luisterend – de technieken van yoga en de geheimen van het lichaam. Luisterend – de Shastras, de Smritis en de Veda’s. O Nanak, de getrouwen zijn altijd diep zalig. Luisterend – dood en zonde zijn uitgewist. 2

In de derde strofe zijn het de deugden en de rituelen van de mens die luisteren, of zo men wil bereikt men die en voert men die authentiek uit enkel en alleen als men luistert, of heeft men die reeds volvoerd als men luistert. Luisteren is ‘ de essentie van meditatie’, van religie en religieuze ervaring:

Luisterend – waarheid, tevredenheid en geestelijke wijsheid. Luisterend – neem je rituele reinigingsbad op de achtenzestig pelgrimsplaatsen. Luisterend – terwijl je leest en reciteert, eer valt je te beurt. Luisterend – vat intuïtief de essentie van meditatie. O Nanak, de getrouwen zijn altijd diep zalig. Luisterend – dood en zonde zijn uitgewist. 3

In de vierde strofe is luisteren de wijze om onder te duiken in de oceaan van het Goede. Van hoog tot laag luisteren mensen, wie luistert bevindt zich reeds op de juiste weg. Luisteren is contact met het Goddelijke:

Luisterend – duik diep in de oceaan van de goedheid. Luisterend – de sheikhs, de religieuze geleerden, de goeroe’s, de keizers. Luisterend – zelfs de blinden vinden het Pad. Luisterend – de Onbereikbare komt binnen bereik. O Nanak, de getrouwen zijn altijd diep zalig. Luisterend – dood en zonde zijn uitgewist. 4

Elke strofe eindigt met de herhaling dat dit luisteren het diepste geluk vormt en bevrijdt van lijden en kwaad.


1,2,3,4 Guru Nanak, in Khalsa Consensus Translation, Shri Guru Granth Sahib (ook wel Adi Granth genoemd), afdeling Japji.